Regionale samenwerkingsverbanden en huisartsenorganisaties kunnen een grote rol spelen in het versterken van de informatieveiligheid door in te zetten op gezamenlijke initiatieven en maatregelen. In dit artikel gaan we dieper in op hoe deze organisaties bijdragen aan betere informatieveiligheid. Met inzichten van Mariska Adegeest, programmamanager ICT-regioplan voor de huisartsenorganisaties op de Zuid-Hollandse Eilanden en Ridderkerk en Alex Beckers, coördinator informatiebeveiliging bij Eerstelijnszorg Zoetermeer.
Veiligere huisartsenzorg dankzij regionale samenwerking
In de huisartsenzorg is de noodzaak van goede informatieveiligheid de afgelopen jaren steeds duidelijker geworden. Kwetsbaarheden in de beveiliging kunnen zowel de privacy van patiëntgegevens als de efficiëntie van de zorg bedreigen.
De urgentie van informatieveiligheid
Mariska benadrukt het belang van informatieveiligheid met een actueel voorbeeld uit de regio Zuid-Hollandse Eilanden en Ridderkerk (ZHE-R), waar 114 huisartspraktijken zijn aangesloten bij vier huisartsenorganisaties (Cohaesie, Haringvliet, Hoeksewaard en Ridderkerk). Onlangs werd daar een ICT-praktijkscan uitgevoerd om de basis ICT-voorzieningen in kaart te brengen. Mariska vertelt: “We hebben de ICT-praktijkscan uitgevoerd bij meer dan 80% van de aangesloten huisartspraktijken. We hebben inzicht gekregen in de aandachtpunten, zoals het wachtwoordenbeleid en de manier van opslaan van gedownloade bestanden. Ook hadden veel medewerkers administratierechten op de systemen, wat een beveiligingsrisico vormt.”
De kracht van samenwerking
Voor het aanpakken van deze knelpunten is een gezamenlijke aanpak via de regionale samenwerkingsverbanden en huisartsenorganisaties essentieel. De kracht ligt in hun vermogen om praktijken te ondersteunen en kennis en ervaringen te delen. Door samen te werken kunnen huisartsenpraktijken niet alleen kosten besparen, maar ook efficiënter omgaan met beveiligingsuitdagingen. Huisartsenorganisaties fungeren als coördinatoren die de communicatie en afstemming tussen huisartsenpraktijken, ICT-leveranciers en andere betrokken partijen faciliteren. Dit voorkomt dat individuele praktijken zelf oplossingen moeten ontwikkelen, wat vaak tijdrovend en inefficiënt is.
Een goed voorbeeld van de kracht van deze samenwerking komt uit Zoetermeer. Alex legt uit dat EerstelijnsZorg Zoetermeer (EZZ) al enkele jaren huisartsen en apothekers samenbrengt op het gebied van ICT en digitalisering. “De regio-organisatie neemt de verantwoordelijkheid voor de inkoop, implementatie en ondersteuning van systemen zoals het huisartsinformatiesysteem (HIS) en het apothekersinformatiesysteem (AIS). Hierdoor kunnen de praktijken zich richten op hun kerntaken, terwijl ze profiteren van veilige en goed ondersteunde ICT-oplossingen.”
Innovatie en risicoanalyse
Naast de basisoplossingen kunnen huisartsenorganisaties snel inspelen op nieuwe technologische ontwikkelingen. Alex noemt hierbij twee voorbeelden: een digitale triagetool en een tool die spraak naar tekst omzet. “Toen huisartsen interesse toonden in het gebruik van deze tools, wilden we niet simpelweg inzetten op een applicatie zonder eerst te kijken naar de mogelijke risico’s”, legt Alex uit. “We hebben daarom een eerste risicoanalyse uitgevoerd op het gebied van informatieveiligheid en privacy en zijn vervolgens met de leverancier in gesprek gegaan, voordat we deze tools in de praktijk implementeerden. Het vermogen om snel risico’s te evalueren en solide contractuele afspraken met leveranciers te maken, helpt om de veiligheid van patiëntgegevens te waarborgen.”
Daarnaast wordt ook de samenwerking tussen verschillende regio’s steeds belangrijker. Alex benadrukt dat bijvoorbeeld het CIO-netwerk van InEen kennisdeling mogelijk maakt: “Het wereldje is niet heel groot, dus je komt snel met elkaar in contact. De samenwerking is prettig en iedereen helpt elkaar met als gemeenschappelijk doel het verbeteren van de zorg en informatieveiligheid.”
Kleine stappen, grote impact
Zowel Mariska als Alex benadrukken dat ook kleine stappen al een grote impact kunnen hebben op de informatieveiligheid in huisartsenpraktijken. “Begin klein. Er zijn al veel laagdrempelige middelen beschikbaar, zoals de programma’s Informatieveiliggedrag in de zorg en Digivaardig in de zorg. Het implementeren van eenvoudige maatregelen, zoals veilige mailprotocollen, kan al een groot verschil maken.”
Een ander belangrijk advies is om contact op te nemen met de huisartsenorganisatie. “Zij kunnen ondersteuning bieden bij het implementeren van informatieveiligheidsmaatregelen.” Tot slot benadrukken beiden het belang van het aanwijzen van een verantwoordelijke binnen de huisartsenpraktijk. “Zorg dat iemand binnen de huisartsenpraktijk de verantwoordelijkheid neemt om continu aandacht te besteden aan informatieveiligheid.”
Heb je vragen over het programma informatieveilig gedrag in de zorg? Neem dan contact op met Sebastiaan Stam sebastiaan.stam@informatieveiliggedragzorg.nl
