AI in de Zorg: de katalysator voor datagedreven werken. Interview met Erwin Rijnders, Visio.

AI leeft. Veel mensen zoeken naar mogelijkheden hoe we AI voor de zorg kunnen laten werken. De een begint hierbij gelijk met experimenteren, de ander kijkt eerst even de kat uit de boom en onderzoekt grondig de opties voor hij of zij begint. Erwin voegt zich bij deze laatste groep en bevindt zich nog in de oriënterende fase. Maar ondertussen werkt hij wel aan de AI-vaardigheden van medewerkers. Want als je daarmee wacht gaan mensen zelf experimenteren. Met als risico dat er dagelijks persoonsgegevens met AI-chatbots worden gedeeld of medewerkers verkeerde beslissingen nemen op basis van de adviezen van chatbots.

Erwin Rijnders is manager zorg bij Visio, op de locatie Huizen. Visio biedt hier zowel woonzorg, dagbesteding, als behandelingen. Voor Erwin is AI vooral een aanleiding om kritisch te kijken naar de rol van verslaglegging in het primaire proces.

In dit artikel lees je hoe Erwin toewerkt naar AI als katalysator voor datagedreven werken op de werkvloer. Je leest het verfrissende geluid van iemand die er bewust voor kiest om niet meteen met AI te gaan experimenteren, maar wacht tot de techniek zich heeft uitgekristalliseerd.

AI als versneller van de beweging naar datagedreven werken

Erwin ziet vooral in de verslaglegging grote kansen voor AI: duidelijkere communicatie tussen patiënten en zorgverleners, efficiënter werken en tegelijkertijd de kwaliteit van zorg verhogen. “Als het goed werkt, levert het tijd op én vertrouwen.” Toch waarschuwt hij voor een te rooskleurig beeld. Er wordt veel gepraat over wat AI kan, maar in de praktijk is de kwaliteit van AI, voornamelijk bij spraakgestuurde rapportages vaak nog onder de maat. Dat komt omdat we AI als wondermiddel zien, maar ons niet realiseren dat we eerst zelf aan de bak moeten om het proces van rapporteren zelf naar een hoger niveau te tillen.

Rapporteren gebeurt nu vooral om verantwoording af te leggen: richting inspectie, zorgverzekeraars, maar ook naar cliënten en hun naasten. Of dat nu met of zonder AI gebeurt, volgens Erwin is dat niet hoe we naar rapporteren moeten kijken. We kunnen rapportages, en vooral de medische gegevens in onze systemen, een veel impactvollere rol geven in het zorgproces. AI gaat alleen waarde toevoegen als we fundamenteel anders en beter gaan rapporteren.

AI-chatbot is handig: gebruik het verstandig!

Ontdek de praktische hulpmiddelen

AI die voor jou werkt

De huidige ICT-systemen vragen nog veel van zorgverleners, terwijl ze juist zouden moeten ondersteunen. “Mensen komen hier werken voor de zorg, niet voor innovaties. Ze hebben hart voor de cliënt, willen daar hun tijd aan besteden. Niet aan administratie en registratie.” In zijn ideale wereld werken zorgverleners met een eenvoudig systeem op basis van icons of smileys en parameters. Geen ellenlange verslagen, maar visuele input op basis van informatie die binnen die sector of organisatie belangrijk is. Denk aan: temperatuur, voeding, beweging, gevalideerde vragen over iemands gemoedstoestand en vermogen om ADL-taken te doen. Als AI op basis daarvan verslagen genereert, zijn rapportages eenduidig en niet afhankelijk van iemands schrijfstijl. Vervolgens kun je ervoor zorgen dat AI signalerend en beslis-ondersteunend gaat werken. “Stel je voor: je hebt een beginnende dementerende die steeds minder gaat bewegen. Dit AI-systeem haalt dat uit de rapportage op basis van de antwoorden op gevalideerde vragen en constateert een trend die mogelijk wijst op onderliggende pathologie.”

Als je een systeem hebt dat niet alleen werkdruk en administratie vermindert, maar ook trends signaleert en analyseert wat er écht speelt, dan ontstaat de ideale situatie: een systeem dat voor jou werkt, in plaats van andersom. De inzichten die AI genereert op basis van die input worden omgezet in passende(re) zorg, dus winst voor cliënt en zorgverlener.

“Zij zijn al 10 stappen verder dan wij in de zorg. Dit helpt om te leren, luisteren en geïnspireerd te raken over alle mogelijkheden van AI”

Erwin Rijnders

Te veel “oplossing zoekt probleem”

Erwin kijkt met enige scepsis naar organisaties die nu allerhande AI-pilots starten. Veel bestuurders en zorgmedewerkers volgen vooral wat anderen doen. “Zij doen het ook, dus wij moeten het ook”: zo lijkt het te gaan. “Maar je moet eerst in kaart brengen welke problemen je wilt oplossen, en dan pas aan de slag.” Dus niet oplossing zoekt probleem, maar andersom.

Voordat Erwin met AI verder gaat, wil hij scherp hebben wat het moet oplossen binnen Visio. Welke vragen pakken we ermee op, welke spelregels spreken we af, en welke data gebruiken we? Hij gebruikt de innovatieroute van Vilans om te bepalen waar AI waarde kan toevoegen en hoe dat past binnen de bredere ambities van Visio.

Ook kijkt Erwin naar wat er nodig is qua ICT en gedrag in de teams. Het moet niet alleen technisch kunnen, maar ook praktisch uitvoerbaar zijn in de organisatie. Erwin stelt daarom vragen als: hoe maak je dit intern mogelijk? Welke gedragsregels en beleidsafspraken moeten er komen of aangepast worden? En waar in het werkproces kan AI echt iets oplossen of efficiënter maken? Denk bijvoorbeeld aan financiële analyses en sturing, diagnosestelling, planningstools, productieoptimalisatie, verslaglegging of signalering binnen complexe behandelingen. Op dit moment ziet Erwin dat AI in de bedrijfsvoering waarde toevoegt, bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van communicatiematerialen. Dus daar gebruikt Visio het nu al voor.

Eerste stappen

Ook al kiest Erwin ervoor om niet overhaast aan de slag te gaan met datagedreven werken met AI, hij vindt wel dat je nu al iets moet doen aan informatieveiligheid. Want je weet: medewerkers kunnen ook toepassingen gebruiken die de organisatie zelf niet aanreikt, zoals ChatGPT. Daarom krijgen medewerkers maandelijks een mail met quizvragen over informatieveiligheid, die ze verplicht moeten maken. Het is de vraag of dit datalekken daadwerkelijk weet te voorkomen. “Je kunt niet verwachten dat iedereen zijn gedrag verandert, maar we doen wel ons best om te werken aan bewustzijn en wat je wel en niet kunt doen”.

Daarnaast gaat Erwin regelmatig in gesprek met collega’s binnen én buiten de sector. “Juist de mensen uit technische of CRM-sectoren kunnen je inspireren. Zij zijn al 10 stappen verder dan wij in de zorg. Dit helpt om te leren, luisteren en geïnspireerd te raken over alle mogelijkheden van AI.” Volgens Erwin is het belangrijk dat organisaties niet allemaal opnieuw het wiel uitvinden. Hij komt daarom graag in contact met andere mensen die nieuwe manieren van verslaglegging koppelen aan de invoering van AI.

Geef het stokje door aan….

Erwin is benieuwd hoe anderen binnen en buiten de zorg omgaan met AI. Hij is vooral nieuwsgierig naar hoe mensen de kansen voor AI in de VG-sector zien en hoe dit kan bijdragen aan het oplossen van de grote uitdagingen die de komende jaren worden verwacht.

Deze vraag geeft Erwin graag door aan Matthijs Klok van Vilans. Matthijs ondersteunt op dit moment Visio bij de implementatie van technologie. Erwin zou hun kijk op de inzet van AI graag teruglezen in een volgend artikel.